BUDYNEK

2019 | Poznań

Najpierw służył komunistom, potem odbili go studenci. Mowa o Collegium Martineum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Nazywane przez niektórych „budynkiem z duszą” nie tylko było świadkiem historii, samo jest historią.

Gmach zaprojektowany przez znanego poznańskiego architekta Władysława Czarneckiego powstał w latach 1948-52. Wzniesiony z cegły oblicowanej piaskowcem przy reprezentacyjnej ulicy miasta stał się siedzibą Komitetu Wojewódzkiego PZPR. W czerwcu 1956 roku do budynku wdarli się protestujący, przed którymi stchórzył pierwszy sekretarz partii. W styczniu 1990 roku okupowali go studenci z Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Dzięki tej akcji okazałą budowlę przekazano Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza i do 2015 roku mieścił się tu Wydział Historyczny. Po wyprowadzce wydziału na Morasko budynek miał być sprzedany. Zrezygnowano z tego pomysłu po protestach studentów, którzy rozwiesili na gmachu wielki baner z godłem UAM trzymającym worki z pieniędzmi i napisem “Collegium Historicum do wynajęcia”. Obecnie mieszczą się tu m.in. biura uniwersyteckiej administracji, a do niedawna uczyli się studenci Instytutu Lingwistyki Stosowanej. Za dwa lata na parterze i pierwszym piętrze ma powstać nowoczesne Muzeum Enigmy. Nie bez kozery – przed wojną w tym miejscu istniał budynek intendentury wojskowej, a w nim oddział biura szyfrów Sztabu Generalnego, gdzie matematycy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski, absolwenci Uniwersytetu Poznańskiego złamali kod niemieckiej maszyny szyfrującej.

W większości zdjęcia wykonano aparatem średnioformatowym Yashica-Mat z czasów młodości budowli (lata 50.).

Tekst Ewa Konarzewska – Michalak.

Fotografie archiwalne ze zbiorów Cyryl oraz Wydziału Historycznego UAM.