Adrian Wykrota w swoich działaniach skupia się na rejestracji i próbie analizy zjawisk z pogranicza dokumentu, sztuki wizualnej, socjologii i kultury popularnej.
Najbardziej interesuje go fotografia jako język komunikacji.
BIO:
Fotograf, dokumentalista, kurator zajmujący się edukacją wizualną. Adiunkt na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym UAM. Pomysłodawca i współzałożyciel Fundacji Pix.house. Ukończył studia magisterskie i doktorskie na Instytucie Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w czeskiej Opawie oraz kulturoznawstwo/medioznawstwo i filologię angielską w Poznaniu. Stypendysta Ministerstwa Kultury, ZAIKS-u, Marszałka Województwa Wielkopolskiego i miasta Poznań. Uczestnik warsztatów agencji Magnum Photos w Birmingham i Belfaście. W 2014 roku wybrany przez tę agencję jednym z trzydziestu najlepszych na świecie fotografów przed trzydziestką. Zwycięzca i finalista konkursów m.in.: IPA, Grand Press Photo, BZWBK Press Photo, Lumix Festival, Leica Street Photo, Fotoreporter Roku. Swoje prace prezentował na wystawach w Polsce i na świecie. Jego książka NIE – NOT znalazła się w kolekcji książek artystycznych londyńskiej galerii Tate Modern (kurator zbioru Martin Parr), a publikacja „Sztuka poza sztuką? Fotografia dokumentalna w Polsce” w 2024 roku zdobyła główną nagrodę w konkursie na Najlepszą Książkę Popularnonaukową.
KSIĄŻKI / monografie:
- Sztuka poza sztuką? Fotografia dokumentalna w Polsce | PIX.HOUSE | 2023
- Nic Ciekawego | PIX.HOUSE | 2022
- NIE / NOT | PIX.HOUSE | 2018
KSIĄŻKI / opracowania zbiorowe:
- fotoedycja oraz wykonanie fotografii do szeregu publikacji Uniwersytet Zaangażowany | Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | 2018/19, 2020, 2021,2022,2023
- teksty, redakcja i edycja publikacji podsumowujących warsztaty dokumentu Mój Fyrtel / Moja Przestrzeń | Pix.house | 2020, 2021, 2022, 2023
- opieka merytoryczna nad książkami finalistów konkursu Talent Roku Pix.house: Life Goes On Jan Jurczak (2019), Rafa Alicja Wróblewska (2020), plaintext Marta Bogdańska (2021), Silent Racism Julia Klewaniec (2022), Wrócę jutro Magda Benda (2023)
- teksty w książkach: Kurz Mariusz Forecki | Pix.house| 2022, Życie alternatywne. Amatorzy i zawodowcy w fotografii poznańskiej od 1839 do 1945 roku | Pix.house | 2022,
Kruche medium. Rozmowy o fotografii. Część druga Maciej Frąckowiak | Pix.house | 2019 - fotografie opublikowane w publikacji Polska i Polacy | Press | 2016
- fotografie opublikowane w publikacji Wielkopolska / Teraz | ZPAF OW | 2016
- fotografie opublikowane w publikacji THEY SAID YES | PhotoArt Centrum | 2015
WYSTAWY indywidualne, grupowe i prezentacje autorskie:
2023
- (Nie)opowiedziane/(Un)told – wystawa grupowa – Zbrojownia Sztuki – Gdańsk
- Wielkopolska Doc – wystawa grupowa – Avenida – Poznań
- SHIFT- ING FOCUS – wystawa grupowa – Mīna Art Space – Koszyce, Słowacja
- Polish Photo Brunch podczas Paris Photo – wystawa grupowa książek – Instytut Polski w Paryżu, Francja
- A-Kumulacje 2023, Kaliskie Biennale Sztuki – wystawa grupowa – Galeria Sztuki im. Jana Tarasina w Kaliszu
- Między nami dobrze jest – wystawa grupowa – Galeria FOTO-GEN – Wrocław
2022
- Jaka piękna katastrofa – wystawa indywidualna – BWA – Ostrowiec Świętokrzyski
- Między nami dobrze jest – wystawa grupowa – Stary Browar / Słodownia +1 – Poznań
- Wspólna Opawa – wystawa grupowa – Fotofesitwal – Łódź
- Jaka piękna katastrofa – wystawa indywidualna – Pix.house – Poznań
2021
- 30+, 30 let Institutu tvůrčí fotografie – wystawa grupowa – Dom umění Opava / Czechy
- Opavska Szkoła Fotografii, 30 lat Instytutu Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opavie – wystawa grupowa – Galeria Sztuki Współczesnej Opole
- Trzy dekady. Instytut Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opawie – wystawa grupowa – Galeria Sztuki Współczesnej BWA Katowice
2020
- ITF Tři dekády – wystawa grupowa – Dům u Černé Matky Boží Uměleckoprůmyslového muzea v Praze / Czechy
- ITF Tři dekády – wystawa grupowa – Domě umění v Bratislavě / Słowacja
- Obserwacje – wystawa indywidualna – Festiwal Prapremier – Teatr Polski – Bydgoszcz
- Interferencje – wystawa indywidualna – Galeria Intymna Biblioteki Śląskiej – Katowice
2019
- ITF Tři dekády – wystawa grupowa – Dům u Černé Matky Boží Uměleckoprůmyslového muzea v Praze / Czechy
- ITF Tři dekády – wystawa grupowa – Domě umění v Bratislavě / Słowacja
- Visegrád – 30 lat po upadku Muru Berlińskiego – wystawa grupowa- Festiwal Off Bratysława / Słowacja
- NIE – wystawa indywidualna – Białystok Interphoto Festival
- NIE – wystawa indywidualna – Galeria FOPA – Żyrardów
- NIE – wystawa grupowa – Les Rencontres d’Arles – Arles / Francja
- Institut tvůrčí fotografie – wystawa grupowa – Prague Photo / Czechy
- Wolność – Chris Niedenthal i młode pokolenie fotografów – wystawa grupowa – Pracownia Duży Pokój – Warszawa
- NIE – wystawa grupowa – Paperlust Photobook Fest – Kraków
- NIE – wystawa grupowa – Athens Photo Festival – Ateny / Grecja
- NIE – wystawa indywidualna – Rybnicki Festiwal Fotografii – Rybnik
- NIE – wystawa indywidualna – Galeria Pix.house – Poznań
- Made in Opava – wystawa grupowa – Muzeum Historii Katowic – Katowice
2017
- Niepozowane – UNPOSED – wystawa grupowa – Galeria Foto-Gen -Wrocław
- Niepozowane – UNPOSED – wystawa grupowa – Leica Gallery Warszawa
- Wielkopolska Press Photo 2016 – wystawa grupowa – Poznań
2016
- 5 zmysłów – wystawa grupowa – Poznań
- UNPOSED – wystawa grupowa – Lublin
- Ekstremalna Droga Krzyżowa – Kaunas Photo – wystawa indywidualna – Kowno / Litwa
- Powrót – Kaunas Photo – wystawa indywidualna – Kowno / Litwa
- Wielkopolska Teraz – PIX.HOUSE – wystawa grupowa – Poznań
- Ekstremalna Droga Krzyżowa – DSH – wystawa grupowa – Warszawa
2015
- Wedding, czyli nowoczesne polskie wesele – wystawa indywidualna – Galeria Arsenał Poznań
- Powrót – Slideluck Bangladesz – Dhaka
- Powrót – prezentacja projektu w Izbie Lordów – Londyn – UK
- Modern World – Adrian Wykrota, Damian Chrobak – wystawa indywidualna – Ney Gallery – Warszawa
- Wielkopolska Press Photo 2014 – wystawa grupowa – Poznań
- Powrót – wystawa grupowa – Slideluck Warszawa
- Powrót – wystawa indywidualna – Galeria Obserwacja – Warszawa
- Powrót – wystawa indywidualna – Fundacja Barka – Poznań
2014
- IV Leica Street Photo – wystawa grupowa – Warszawa
- Eastreet II – wystawa grupowa – Lublin
- Grand Press Photo 2014 – wystaw grupowa – ogólnopolska
- Lumix Festival For Young Photojournalism 2014 – wystawa indywidualna – Hannover
- Top 30 under 30 – Magnum Photos – wystawa grupowa – Birmingham
- Miasto Osobiste – wystawa indywidualna – outdoor – Poznań
2013
- Eastreet I – wystawa grupowa – Lublin
- Interphoto Photo Festival – wystawa grupowa -Białystok
- III Leica Street Photo – wystawa grupowa – Leica Gallery Warszawa
2012
- #NaZewnatrz | Street photography – wystawa grupowa -Poznań
- OKFS- wystawa grupowa – ogólnopolska
- II Leica Street Photo – wystawa grupowa – Leica Gallery Warszawa
- Fotodialog – wystawa indywidualna – Września
- Moja Wielkopolska 2012 – wystwa grupowa – Poznań
- Wielkopolska Press Photo 2012 – wystwa grupowa – Poznań
2011
- Amnesty International Award “Human Rights in the Lens” wystawa grupowa – ogólnopolska
- Poznań moimi oczami – wystawa indywidualna – Pożegnanie z Afryką – Poznań
Wybrane nagrody i wyróżnienia:
- Książka „Sztuka poza sztuką?” zdobyła główną nagrodę w Konkursie na Najlepszą Książkę Popularnonaukową o Nagrodę Prezydenta Miasta Poznania
- Książka „Sztuka poza sztuką?” została nominowana w plebiscycie Fotopolis w kategorii Fotograficzna publikacja roku
- Wielkopolska DOC – wyróżnienie
- Fotoreporter Roku 2016 – nominacja
- Wielkopolska Press Photo 2016 – nagroda główna i 2x druga nagroda
- Grand Press Photo 2015 – nominacja
- BZWBK PRESS PHOTO 2015 – trzecie miejsce w kategorii kultura
- Wielkopolska Press Photo 2014 – Grand Prix
- IPA (International Photography Awards) 2014 – tradycja i kultura -wyróżnienie
- Slideluck Warsaw 2014 – finalista, nagroda doc! photo magazine
- IV Leica Street Photo – finalista
- Grand Press Photo 2014 – pierwsza nagroda w kategorii „Życie codzienne”
- Lumix Festival For Young Photojournalism 2014 – finalista
- Top 30 under 30 – Magnum Photos and the Photography Show – finalista
- Wielkopolska Press Photo 2013 – trzy wyróżnienia
- IPA (International Photography Awards) 2013 -DEEPER PERSPECTIVE – wyróżnienie
- III Leica Street Photo – finalista
- Magnum Showcase – honorowe wyróżnienie
- Magnum Professional Practice: Belfast – ideastap.com brief – zwycięzca
- PUOT EXPO 2013 – wyróżnienie
- Instax Day FujiFilm Poland – pierwsze miejsce
- Ogólnopolski Konkurs Fotografii Studenckiej 2013 – trzecie miejsce w Wielkopolsce, drugie miejsce w edycji ogólnopolskiej
- Discover Europe/ Pan European Photo Contest – pierwsze miejsce w kategorii “Citizen of Europe”
- Ogólnopolski Konkurs Fotografii Studenckiej 2012 – pierwsze miejsce w Wielkopolsce, drugie miejsce w edycji ogólnopolskiej
- II Leica Street Photo – finalista
- Wielkopolska Press Photo 2012 – pierwsze miejsce w kategorii zestawy
- Amnesty International Award “Human Rights in the Lens” – wyróżnienie
DOŚWIADCZENIE:
DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACYJNA, KURATORSKA, REDAKCYJNA:
Pomysłodawca, współzałożyciel i członek zarządu Fundacji PIX.HOUSE – od 2015 roku w ramach działalności „miejsca dla fotografii” odbyło się 60 wystaw, galeria zaprezentowała prace ponad 500 fotografek i fotografów z 15 krajów. Zorganizowaliśmy ekspozycje takich twórczyń i twórców jak: Martin Parr, Rimaldas Vikšraitis, Mayumi Suzuki, Vladimír Birgus, kolektyw Sputnik Photos, Kuba Dąbrowski, Ieva Austinskaitė, Damian Chrobak, Ewa Meissner, Karol Grygoruk, Piotr Zbierski czy Emilia Martin. Zorganizowaliśmy ponad 100 spotkań otwartych oraz dyskusji. Ważnym elementem naszej działalności są także konkursy dla młodych twórców Talent Roku, warsztaty dokumentu Mój Fyrtel oraz przestrzeń spotkań – festiwal XPRINT.
Istotnym filarem działań Pix.house są projekty wydawnicze. Do tej pory wydaliśmy ponad 35 niekomercyjnych publikacji. Nasze książki były nagradzane i wyróżniane na niemal wszystkich najważniejszych konkursach książek artystycznych takich jak: Picture of the Year International (książka roku), Paris Photo, Projekt Roku / STGU, Polish Graphic Design Awards, Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie, Festiwal w Bratysławie, Atenach, Madrycie, Grand Press Photo, czy Fotograficzna Publikacja Roku. Dzięki współpracy z instytucjami z Polski i całej Europy nasze publikacje trafiają do polskiego i międzynarodowego obiegu artystycznego, promując nie tylko autora, ale także polską fotografię. Książki Pix.house znajdują się w zbiorach takich instytucji jak: Galeria Tate Modern w Londynie, Galeria Narodowa w Pradze, Środkowoeuropejski Dom Fotografii w Bratysławie, Instytut Polski w Paryżu i Tbilisi.
Nasza działalność opiera się również na współpracy z licznymi instytucjami z Polski i Europy takimi jak: Galeria Miejska Arsenał, Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Rodríguez Gallery, Miesiąc Fotografii w Krakowie, Fotofestiwal w Łodzi, Fundacja Archeologia Fotografii, Galeria Jednostka, Biblioteka Śląska, Institut tvůrčí fotografie (Czechy), Kaunas Photo i Lietuvos fotomenininkų sąjungos (Litwa), Photo Art Centrum Koszyce (Słowacja), Hochschule Hannover (Niemcy).
DZIAŁALNOŚĆ EDUKACYJNA, KOORDYNACYJNA:
- Pracownik Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu – współprowadzący Pracownię Fotografii na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym oraz zajęcia z Fotografii w Nowych Mediach, Fotografii Reklamowej i Digital Photography na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.
- Wykładowca Szkoły Dokumentu.
- Wykładowca prowadzący warsztaty fotograficzne z osobami niepełnosprawnymi (Projekt 5 zmysłów), oraz zagrożonymi wykluczeniem społecznym (Koło Gazety Ulicznej).
- Pomysłodawca archiwum Wielkopolska Teraz.
- Współzałożyciel oraz wykładowca szkoły fotografii FaceToFace i Szkoły Dokumentu.
- Pomysłodawca, współautor i koordynator kilkunastu grantów na realizację działań kulturalnych i społecznych. Realizacja projektów ze współfinansowaniem Ministerstwa Kultury, Narodowego Centrum Kultury, Fundacji Batorego, Miasta Poznań i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego.
DZIAŁALNOŚĆ FOTOGRAFICZNA:
- Pracownik Centrum Marketingu Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu – realizacja sesji zdjęciowych dla ŻU oraz na potrzeby marketingowe (2018 – 2024).
- Fotoreporter Polska Press / Głos Wielkopolski i agencji REPORTER (2015 – 2018).
STYPENDIA:
- Stypendium Twórcze Miasta Poznania – 2022
- Stypendium z Funduszu Popierania Twórczości ZAIKS – 2022
- Stypendium SU-STIP/31427/2022/97415/FPF Slezské univerzity v Opavě – 2022
- Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – 2017
- Stypendium dla Młodych Twórców Miasta Poznań – 2015
- Stypendium Marszałka Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie kultury – 2014
Dodatkowe informacje – wybrane linki do rozmów, recenzji i artykułów:
- Adrian Wykrota doceniony przez Agencję Magnum | Culture.pl
- Jego zdaniem fotografia dokumentalna to zwierciadło ludzkiego życia | Radio Poznań
- Adrian Wykrota: mam chłodną głowę | Polskie Radio Czwórka
- Technika bycia pomiędzy. Rozmowa Macieja Frąckowiaka z Adrianem Wykrotą | Czas kultury
- Adrian Wykrota: “Przykro mi, że już nie umiemy rozmawiać, a Polska to przecież taki fajny kraj” | Fotopolis
- „Sztuka poza sztuką?” – kompendium wiedzy o polskiej fotografii dokumentalnej | Fotopolis
- Zamieniam się w słuch #188 – Adrian Wykrota i fotografia dokumentalna | Kultura u Podstaw
- Fotograficzna szczerość | kulturapoznan.pl